PAŃSTWOWA AGENCJA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH
O NAS KONTAKT Parpa BIP Parpa ENG A A A

baner01

 

Postawy Polaków dotyczące przemocy wobec dzieci i kampanii "Dzieciństwo bez przemocy"

 

Badanie przeprowadzone przez OBOP na zlecenie Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w listopadzie 2001 r. na 1116 osobowej reprezentatywnej próbie Polaków powyżej 15 roku życia. Głównym celem sondażu było uzyskanie informacji na temat:

  • społecznego odbioru kampanii "Dzieciństwo bez przemocy";
  • opinii na temat wychowywania dzieci; · społecznej oceny powszechności określonych zachowań rodziców wobec dzieci.

 

1. Społeczny odbiór kampanii "Dzieciństwo bez przemocy"

 

Wyniki sondażu pokazują, że społeczny rezonans kampanii "Dzieciństwo bez przemocy" był bardzo szeroki. Blisko dwie trzecie (62%) osób powyżej 15 roku życia deklaruje, że zauważyło, iż w Polsce prowadzona była kampania. Jeszcze wyższy jest odsetek osób, które, nie zawsze wiedząc o kampanii, odnotowały różne przekazy lub wydarzenia z nią związane (75%).

 

  • Wiedzę na temat toczącej się kampanii częściej deklarowały kobiety (66%) niż mężczyźni (57%). Najczęściej zauważały kampanię osoby pomiędzy 20 a 49 rokiem życia, a więc te, które z powodu pełnienia ról rodzicielskich były głównym adresatem kampanii.

 

CZY ZAUWAŻYŁ(A) PAN(I) KAMPANIĘ PRZECIWKO KRZYWDZENIU
I ZANIEDBYWANIU DZIECI "DZIECIŃSTWO BEZ PRZEMOCY"?

tak
(%)

nie
(%)

LICZBA
OSÓB

OGÓŁEM

62 38 1116

PŁEĆ

 

mężczyźni

57

43

535

kobiety

66

34

581

WIEK

15 - 19 lat

63

37

119

20 - 29 lat

70

30

216

30 - 39 lat

74

26

178

40 - 49 lat

71

29

223

50 - 59 lat

52

48

150

60 i więcej lat

41

59

229

 

  • Im wyższe było wykształcenie badanych, tym większe prawdopodobieństwo dostrzeżenia przez nich przekazów kampanii. Kampanię zauważyło 44% respondentów o wykształceniu podstawowym i aż 83% mających wykształcenie wyższe. s
  • Wśród grup społeczno-zawodowych najrzadziej dostrzegali kampanię renciści (38%), emeryci (44%) i rolnicy (49%). Najczęściej zaś (90% i więcej) deklarowali widoczność kampanii prywatni przedsiębiorcy, specjaliści i osoby na stanowiskach kierowniczych.

 

CZY ZAUWAŻYŁ(A) PAN(I) KAMPANIĘ PRZECIWKO KRZYWDZENIU
I ZANIEDBYWANIU DZIECI "DZIECIŃSTWO BEZ PRZEMOCY"?

tak
(%)

nie
(%)

LICZBA OSÓB

OGÓŁEM

62

38

1116

WYKSZTAŁCENIE

podstawowe

44

56

298

zasadnicze zawodowe

57

43

320

średnie
i pomaturalne

73

27

363

wyższe
i licencjat

83

17

132

GRUPA
SPOŁECZNO-ZAWODOWA

 

kierownicy, specjaliści

90

10

82

prywatni przedsiębiorcy

93

7

48

pracownicy administracji i usług

81

19

95

robotnicy

64

36

148

rolnicy

49

51

78

gospodynie domowe

67

33

38

emeryci

44

56

228

renciści

38

62

94

uczniowie i studenci

66

34

132

bezrobotni

66

34

170

 

 

 

  • Kampanię dostrzegła blisko połowa (49%) mieszkańców wsi i blisko trzy czwarte (74%) mieszkańców dużych aglomeracji miejskich.

 

CZY ZAUWAŻYŁ(A) PAN(I) KAMPANIĘ PRZECIWKO KRZYWDZENIU
I ZANIEDBYWANIU DZIECI "DZIECIŃSTWO BEZ PRZEMOCY"?

tak
(%)

nie
(%)

LICZBA OSÓB

OGÓŁEM

62

38

1116

MIEJSCE ZAMIESZKANIA

wieś

49

51

411

miasta do 20 tys.

69

31

138

miasta 20-100 tys.

68

32

222

miasta 100-500 tys.

67

33

211

miasta pow. 500 tys.

74

26

134

 

  • Im wyższa ocena własnej sytuacji materialnej dokonywana przez badanych oraz im wyższe deklarowane dochody w ich gospodarstwach domowych tym wyższa widoczność kampanii.

 

CZY ZAUWAŻYŁ(A) PAN(I) KAMPANIĘ PRZECIWKO KRZYWDZENIU
I ZANIEDBYWANIU DZIECI
"DZIECIŃSTWO BEZ PRZEMOCY"?

tak
(%)

nie
(%)

LICZBA OSÓB

OGÓŁEM

62

38

1116

SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ

dobra

82

18

122

średnia

60

40

683

zła

57

43

299

DOCHÓD NA OSOBĘ
W GOSPODARSTWIE

do 250 zł

62

38

150

251 - 400 zł

65

35

167

401 - 700 zł

59

41

192

701 zł i więcej

70

30

218

 

  • Badani regularnie oddający się praktykom religijnym rzadziej niż niepraktykujacy bądź praktykujący nieregularnie zauważyli kampanię.

 

CZY ZAUWAŻYŁ(A) PAN(I) KAMPANIĘ PRZECIWKO KRZYWDZENIU
I ZANIEDBYWANIU DZIECI "DZIECIŃSTWO BEZ PRZEMOCY"?

tak
(%)

nie
(%s)

LICZBA
OSÓB

OGÓŁEM

62

38

1116

PRAKTYKI RELIGIJNE

regularne

57

43

626

nieregularne

68

32

329

niepraktykujący

68

32

152

 

  • Pierwsza w Polsce kampania społeczna dotycząca problemu złego traktowania dzieci została wysoko oceniona przez jej odbiorców. Zdecydowana większość badanych (96%) uznała, że kampania "Dzieciństwo bez przemocy" jest potrzebna. Wobec jednomyślności takich ocen przydatności kampanii nie różnicowały ich znacząco żadne cechy respondentów.

 

Dane w %

 

JAK OCENIA PAN(I) TĘ KAMPANIĘ?*

Jest zdecydowanie potrzebna

72

Jest raczej potrzebna

24

Jest raczej niepotrzebna

2

Jest zdecydowanie niepotrzebna

1

Trudno powiedzieć

1

 

* - n=685

 

  • W ramach kampanii wykorzystano różne formy przekazu medialnego - we niemal wszystkich programach telewizyjnych cyklicznie emitowano krótki spot telewizyjny, stacje radiowe prezentowały dwie reklamy wyprodukowane na użytak kampanii, na drogach i ulicach w całej Polsce pojawiały się duże plakaty - bilboardy oraz plakaty w wiatach przystankowych. Ambasadorzy kampanii organizowali w całej Polsce wydarzenia związane z kampanią. Społeczny odbiór tych różnych form przekazu był zróżnicowany. Dwie trzecie osób powyżej 15 roku życia obejrzało spot telewizyjny. Jedna trzecia zauważyła kampanijny bilboard. Co piąty Polak rozpoznał plakat przystankowy. Zróżnicowany był odbiów dwóch relam radiowych - jedną z nich zauważyło 30%, drugą 16% badanych.

 

Dane w %*

 

CZY W CIĄGU OSTATNICH MIESIĘCY ZAUWAŻYŁ(A) PAN(I) KTÓRYŚ Z WYMIENIONYCH NIŻEJ PRZEKAZÓW MEDIALNYCH LUB WYDARZEŃ
ZWIĄZANYCH Z KAMPANIĄ
"DZIECIŃSTWO BEZ PRZEMOCY"?

1. Krótki film telewizyjny przedstawiający dziewczynkę krzyczącą na misia

66

2. Reklama radiowa z prośbami dzieci do dorosłych ("Nie bij mnie", "Nie poniżaj"... itd.)

30

3. Reklama radiowa z groźbami dorosłych wobec dzieci ("Nic z ciebie nie będzie", "Jesteś leniem"... itd.)

16

4. Plakat za szybą wiaty przystankowej z twarzą dziewczynki i słowami: "Uczę się życia od ciebie"

20

5. Duży plakat uliczny na tablicach reklamowych z napisem: "Tysiące polskich dzieci są ofiarami przemocy w domu

33

6. Wydarzenia lokalne (konferencje, debaty, koncerty, festyny, happeningi, przemarsze, wystawy itd.)

7

7. Nie zauważyłem(am) żadnych elementów kampanii

25

 

* - Procenty nie sumują się do 100, ponieważ badani mogli wskazać na kilka elementów związanych z kampanią.

 

  • Spot telewizyjny, który dostrzegło 66% badanych, częściej dostrzegły kobiety (71%) niż mężczyźni (61%). Najczęściej oglądały go osoby w wieku 20-39 lat (79%) i osoby o wykształceniu średnim i wyższym niż średnie (77%). Najrzadziej widziały spot osoby mieszkające na wsi (58%), najczęściej zaś mieszkańcy dużych aglomeracji miejskich (75%). Wśród kategorii społeczno-zawodowych najrzadziej widzami, którzy zauważyli reklamę telewizyjną byli emeryci i renciści (51%), robotnicy, rolnicy i bezrobotni (odpowiednio: 63%, 65%, 66%). Najczęściej obejrzała spot kadra kierownicza (92%), pracownicy administracji i usług (85%) i gospodynie domowe (80%). Znacząco częściej widziały film osoby określające swoją sytuację materialną jako dobrą.
  • Charakterystyka badanych, którzy byli odbiorcami reklam radiowych jest bardzo zbliżona do cech tych, którzy obejrzeli film telewizyjny. Główną różnicą jest miejsce zamieszkania badanych, którzy słuchali reklam radiowych - najczęściej są to mieszkańcy małych miast do 100 tys. mieszkańców.
  • Plakat w wiatach przystankowych dostrzegło w sumie 20% badanych. Najczęściej byli to młodzi ludzie do 19 roku życia, uczniowie i studenci (38%), mieszkańcy dużych miast (29%).
  • Również ludzie młodzi z dużych aglomaracji miejskich najczęściej zauważali bilboard - duży plakat uliczny. Bilboardy dostrzegło ogółem 33% badanych, ale aż połowa badanych w wieku 15-29 lat, 56% uczniów i studentów, 49% mieszkańców dużych miast.
  • W ramach kampanii "Dzieciństwo bez przemocy" przeprowadzonych zastało ponad 200 debat lokalnych, którym często towarzyszyło lokalne wydarzenia takie jak wystawy, koncerty, konferencje naukowe. Ogółem 7% badanych wiedziało o takich lokalnych wydarzeniach. Najczęściej byli to pracownicy administracji i usług oraz kadra kierownicza (14%), badani w wieku 30-36 lat (12%) , mieszkańcy dużych miast (10%).

 

2. Opinie na temat wychowania dzieci

 

  • Polskie społeczeństwo cechuje polaryzacja postaw wobec stosowania kar fizycznych w wychowaniu dzieci. 48% respondentów uznało, iż nic nie może usprawiedliwić bicia dzieci przez rodziców bądź inne osoby (25% - raczej nie, 23% - zdecydowanie nie). Niemal tyle samo badanych - 47% uznało, że są sytuacje usprawiedliwiające stosowanie kar fizycznych (8% - zdecydowanie tak, 39% - raczej tak).
  • Mimo, iż respondenci niemal równo dzielą się na przeciwników i zwolenników kar fizycznych, to trzeba zauważyć, iż proporcje "radykalnych" i "miękkich" postaw w ramach tych dwóch zasadniczych stanowisk były różne - jedynie 8% badanych zdecydowanie dostrzega sytuacje usprawiedliwiające dorosłego bijącego dziecko, natomiast zdecydowanie odmówiłoby takiego usprawiedliwienia 23% respondentów.
  • Przyzwolenie na stosowanie kar fizycznych częściej wyrażają badani, którzy ukończyli 30 rż., najczęściej zaś ci z kategorii wiekowej 30-39 lat. Częściej dopuszczalność kar fizycznych w wychowaniu dziecka popierają osoby z wykształceniem podstawowym, mieszkańcy wsi, osoby o niskim statusie ekonomicznym, regularnie oddające się praktykom religijnym.

 

W sondażu poddano ocenie badanych opinie, które usprawiedliwiają surowe traktowanie dzieci przez rodziców.

 

  • Pogląd, iż "Dziecko powinno bać się rodziców, bo łatwiej wtedy o posłuszeństwo. Bez bicia dziecka się nie wychowa." podziela 24% badanych. Poparcie takiego stwierdzenie rośnie wraz z wiekiem respondentów (14% - w kategorii wiekowej 15-19 lat; 34% - 60 i więcej lat), a maleje wraz ze wzrostem poziomu ich wykształcenie (32% - wykształcenie postawowe; 10% - wykształcenie wyższe); częściej popierają je mężczyźni i mieszkańcy wsi.
  • 30% respondentów zgadza się, że "Surowe traktowanie dziecka przez rodziców hartuje dziecko i pozwala mu lepiej radzić sobie z przeciwieństwami losu. W sumie wyjedzie mu na dobre.". Co ciekawe, takie stwierdzenie, przeciwnie niż pozostałe, najczęściej popierają najmłodsi respondenci w wieku 15-19 lat. I tu potwierdzają się natomiast zależności dotyczące pozostałych cech respondentów popierających prezentowane poglądy: częściej są to mężczyźni, mieszkańcy wsi, osoby o wykształceniu podstawowym, niskim statusie ekonomicznym, regularnie praktykujące.
  • 44% badanych podziela opinię, że "Dziecko jest własnością rodziców i tylko oni mogą o nim decydować.". Znów częściej są to mężczyźni, osoby powyżej 30 rż., o niskim poziomie wykształcenia i dochodów, regularnie praktykujące.
  • 27% zgadza się ze stwierdzeniem, że "Dziecko jest odpowiedzialne za kary fizyczne, które je spotykają". Potwierdzają się zależności pomiędzy poparciem tego stwierdzenia a cechami respondentów wskazanymi wyżej.

 

Dane w %

 

ISTNIEJE WIELE RÓŻNYCH POGLĄDÓW NA TEMAT WYCHOWANIA DZIECI. PROSZĘ POWIEDZIEĆ
CZY ZGADZA SIĘ PAN(I)
Z NASTĘPUJĄCYMI STWIERDZENIAMI:

 

zdecydowanie
tak

raczej
tak

raczej
nie

zdecydowanie
nie

trudno
powiedzieć

1. Dziecko powinno bać się rodziców. Łatwiej wtedy o posłuszeństwo i szacunek. Bez bicia dziecka się nie wychowa.

5

19

32

42

2

2. Surowe traktowanie dziecka przez rodziców hartuje dziecko i pozwala mu lepiej radzić sobie z przeciwieństwami losu. W sumie wychodzi mu na dobre.

5

25

36

30

4

3. Dziecko jest własnością rodziców i tylko oni powinni o nim decydować.

12

32

26

27

3

4. Dziecko jest odpowiedzialne za kary fizyczne, które je spotykają.

6

21

29

34

10

5. Są takie sytuacje, które usprawiedliwiają w wychowaniu dzieci stosowanie kar fizycznych.

8

39

25

23

5

 

Granice przemocy - opinie badanych

 

Badani proszeni byli o ocenę czy wymienione w sondażu formy karania dziecka są ich zdaniem przemocą.

 

  • Zdaniem 43% badanych nie jest przemocą werbalna agresja dorosłych wobec dziecka - odwoływanie się do krzyków i gróźb. 39% nie uznaje za przemoc uderzenia dziecka ręką w pupę. 18% respondentów uważa, że nie jest przemocą bicie dziecka pasem, tyle samo nie uznaje za przemoc policzkowania dziecka.
  • Uznanie określonego postępowania dorosłego wobec dziecka za przemoc nie jest tożsame z jednoznacznym potępieniem takiego zachowania przez badanych. Nawet przemoc może być w pewnych okolicznościach usprawiedliwiona. 46% badanych uznaje, iż klapsy wprawdzie są przemocą, ale można je w pewnych sytuacjach usprawiedliwić; 36% badanych jest takiego samego zadania w odniesieniu do bicia dziecka pasem, a 34% w odniesieniu do krzyków i gróźb wobec dziecka.
  • Za przemoc wobec której nie ma żadnego usprawiedliwienia najczęściej uznawane jest policzkowanie dziecka (60%) i bicie dziecka pasem (43%).

 

Dane w %

 

JAK OCENIŁ(A)BY PAN(I) NASTĘPUJĄCE WYDARZENIA:

 

jest to niewłaściwe zachowanie, ale nie nazwał(a)bym tego przemocą wobec dziecka

jest to przemoc, ale są okoliczności, które usprawiedliwiają takie postępowanie

to przemoc, na którą nie ma żadnego usprawiedliwienia

trudno powiedzieć

1. Policzkowanie dziecka

18

18

60

4

2. Kilkakrotne uderzenie dziecka pasem

18

36

43

3

3. Kilkakrotne uderzenie dziecka ręką w pupę

39

46

12

3

4. Krzyki
i groźby

43

34

18

5

 

3. Opinie badanych na temat relacji pomiędzy rodzicami i dziećmi w rodzinach z ich najbliższego otoczenia

 

  • Problem złego traktowania dzieci przez rodziców dostrzega w rodzinach ze swego najbliższego otoczenia niewielka część badanych. 14% dostrzega przejawy psychicznego krzywdzenia dzieci - poniżania, lekceważenia czy wyśmiewania (2 - zdecydowanie tak; 12% - raczej tak); 23% spotyka się ze stosowaniem wobec dzieci kar fizycznych (4% zdecydowanie tak; 19 - raczej tak).
  • Większość respondentów uznaje jednak, że w znanych im rodzinach rodzice szanują swoje dzieci (86%) oraz słuchają i rozumieją je (76%).
  • Lepiej oceniają sytuację rodzinną dzieci mężczyźni, osoby dobrze sytuowane i regularnie praktykujące. Można przypuszczać, że respondenci, którzy popierali poglądy usprawiedliwiające surowe traktowanie dzieci przez rodziców będą rzadziej oceniać sytuację dzieci w rodzinie jako naruszającą prawa dziecka.

 

Dane w %

 

CZY OBSERWUJĄC RODZINY Z NAJBLIŻSZEGO PANA(I) OTOCZENIA DOSTRZEGA PAN(I), ŻE:

 

zdecydowanie
tak

raczej
tak

raczej
nie

zdecydowanie
nie

trudno
powiedzieć

1. Rodzice szanują swoje dzieci

26

60

7

2

5

2. Rodzice słuchają i rozumieją dzieci

19

57

14

3

7

3. Rodzice poniżają, lekceważą i wyśmiewają

2

12

45

36

5

4. Rodzice biją i stosują kary fizyczne

4

 

2014 PARPA - Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych -  Polityka Plików Cookie