PAŃSTWOWA AGENCJA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH
O NAS KONTAKT Parpa BIP Parpa ENG A A A

baner01

 

Dzieci alkoholików

 

1. Sytuacja psychologiczna dzieci wychowujących się w rodzinach z problemem alkoholowym
2. Elementy pracy psychologicznej z dziećmi z rodzin z problemem alkoholowych
3. Rozwój świetlic socjoterapeutycznych dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym
4. Dzieci z rodzin z problemem alkoholowym przebywające w placówkach opiekuńczo-wychowawczych
5. Dzieci z rodzin alkoholowych-nurt działań samopomocowych
6. Podsumowanie

 




 

 



Analizując sytuację rodzin dotkniętych chorobą alkoholową, szczególną uwagę należy zwrócić na dzieci i młodzież wychowujące się w tych rodzinach. Różne formy zachowań agresywnych i represyjnych rodziców, zaniedbywanie obowiązków opiekuńczych i potrzeb dziecka, wywierają destruktywny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne dzieci oraz na proces rozwoju.

 

Należy pamiętać, że przemoc domowa i poważne zaniedbania wychowawcze mogą występować w związku z alkoholem nawet wtedy, gdy nie występuje jeszcze kliniczne zdiagnozowanie uzależnienia od alkoholu, lecz jedynie okresowe lub agresywne upijanie się dorosłych członków rodzin. Przyjmując, że w Polsce żyje około 700-800 tysięcy osób uzależnionych od alkoholu, liczbę niepełnoletnich dzieci alkoholików możemy określić na około 2 miliony, z których co najmniej połowa żyje w sytuacji drastycznie zagrażającej ich zdrowiu i rozwojowi.

 


 

1. Sytuacja psychologiczna dzieci wychowujących się w rodzinach z problemem alkoholowym

 

Podstawowym źródłem zagrożeń dla dziecka jest stan chronicznego napięcia i stresu. Trwanie w ciągłej niepewności, nieprzewidywalność wydarzeń, wywołuje u dziecka poczucie braku stabilności, porządku życiowego, a co za tym idzie, brak kontroli nad swoim życiem.

 

Dziecko w rodzinie alkoholowej uczy się trzech zasad: "nie odczuwaj", "nie ufaj", "nie mów". Nie odczuwaj - bo to, co czujesz za bardzo boli lub jest zbyt przerażające. Nie ufaj - bo wielokrotnie składane obietnice były łamane i niedotrzymywane. Nie ma więc nic pewnego, nic na czym mógłbyś się oprzeć. Nie mów o piciu swojego rodzica, o tym co czujesz i co myślisz na ten temat. Nie mów o tym, co dzieje się w domu i o konsekwencjach wynikających z picia. W ten sposób zanika komunikacja nie tylko wewnątrz rodziny, ale i w relacjach "ze światem zewnętrznym". Tworzy się swoistego rodzaju "tabu", rodzinna tajemnica, której dzieci usilnie strzegą w poczuciu wstydu, lęku i nadziei, że może w końcu będzie lepiej. Wszystko to sprawia, iż dziecko zaczyna przyjmować postawę obronną i zamkniętą wobec otaczającej rzeczywistości.

 

W reakcji na chorobę alkoholową, członkowie rodziny nieświadomie zaczynają spełniać role, które pozwalają "zneutralizować" skutki zachowania alkoholika i sprawiają, że rodzina może nadal funkcjonować, zachowując pozory normalności. Role te służą więc jako zbiorowy system ochronny, dając poszczególnym członkom rodziny chociaż niewielkie poczucie stabilizacji i bezpieczeństwa, a jednocześnie odciągają uwagę obserwatorów od rzeczywistych problemów i uczuć skrywanych za fasadą.

 

Dzieci w rodzinie dysfunkcyjnej odgrywają cztery podstawowe role: bohatera rodzinnego, kozła ofiarnego, maskotki i dziecka niewidzialnego. Bohaterem jest zazwyczaj najstarsze dziecko w rodzinie, które przejmuje na siebie obowiązki dorosłych i robi wszystko co może, by naprawić istniejącą sytuację i utrzymać rodzinę w normie. Jest odpowiedzialny, troszczy się o rodzeństwo, zajmuje się całym domem, przestrzega reguł, zawsze kończy zadaną pracę w wyznaczonym terminie. Stara się być perfekcyjny we wszystkim co robi. Bohater żyje w stałym napięciu, wpada w panikę w spontanicznych, nie dających się przewidzieć sytuacjach. Kozioł ofiarny odwraca uwagę od rzeczywistych problemów rodzinnych, stając się wcieleniem rodzinnych frustracji. Wdaje się w bójki, wchodzi w konflikt z prawem, ucieka z domu. W grupie jest najbardziej przeszkadzającym dzieckiem. Kozłom ofiarnym trudno jest funkcjonować w układach społecznych. Zachowując się w sposób nieakceptowany przez innych, ciągle spotykają się z dezaprobatą. Dziecko maskotka odwraca uwagę od rodzinnego problemu skupiając ją na sobie, zgrywając się, przymilając, błaznując. Jego rola polega na tym, by ulżyć rodzinie w ciężkiej sytuacji, rozweselając ją swoim humorem i żartami. Maskotka nie cofnie się przed niczym, byle tylko rozweselić innych. W życiu społecznym maskotki są duszą towarzystwa, ale płacą za to wysoką cenę - nikt nie traktuje ich poważnie. Dziecko niewidzialne pozostaje z boku rodziny, nigdy nie sprawiając najmniejszych kłopotów. Odizolowane od rodziny, żyje we własnym świecie, w poczuciu samotności i krzywdy. Jest to dziecko nie dostrzegane, o którym nikt nie pamięta. Uczestnictwo w pracy zespołowej może sprawiać mu trudność. Na zewnątrz nieśmiałe i pełne rezerwy, dziecko niewidzialne jest niezdolne do stawiania czoła problemom.

 

Dziecko czasami może podejmować więcej niż jedną rolę i zachować się różnie w zależności od sytuacji, w jakiej się znalazło. Czasami zdarza się, że z chwilą odejścia z domu bohatera rodzinnego (co nie jest częste, bo bohater jest mocno związany z rodziną swoim poczuciem obowiązku opiekowania się innymi) kozioł ofiarny przejmuje jego zadania i sam wchodzi w rolę bohatera. Dotychczasowa czarna owca w rodzinie staje się jej podporą. Potwierdza to fakt, że role są nieświadomą próbą odpowiedzi na sytuację rodzinną, próbą przystosowania się do "chorego" układu rodzinnego i utrzymania go w równowadze.

 

Role odgrywane przez dzieci są funkcjonalne w rodzinie, tzn. rodzina (jako całość) oczekuje od poszczególnych dzieci właśnie takich zachowań i wzmacnia je. Pozwalają one bowiem przetrwać, ponosząc możliwie najmniejsze straty. Jednak poza rodziną, tracą swoją aktualność. Nie przynoszą już takich korzyści, a wręcz przeciwnie - zaczynają działać na szkodę dzieci. Z każdym kolejnym rokiem, kiedy sytuacja w rodzinie nie zmienia się, a uzależnienie rozwija się, mechanizmy obronne dzieci utrwalają się, doprowadzając do coraz większych niepowodzeń w świecie zewnętrznym. Ostatecznie jako dorośli, cierpią z powodu zachowań, które przestały pełnić już swoją pierwotną funkcję, nastawioną na przetrwanie. Dorośli bohaterowie zatracają się w pracy, gubiąc z pola widzenia własne potrzeby, stają się zależni od "bycia potrzebnym" i oceny innych osób. Kozioł ofiarny staję społecznym wyrzutkiem, odtrącanym przez innych ludzi. Zagubione dziecko staje się odludkiem, stroni od kontaktów z ludźmi i od okazji towarzyskich. Maskotki, dowcipnisia na życzenie, nikt nie traktuje poważnie.

 

Dziecko doświadcza wielu traumatycznych sytuacji związanych z przemocą, destrukcją ról rodzicielskich, chaosem i awanturami.

 

Jak wynika z pracy opublikowanej przez Witolda Skrzypczyka1 dzieci doświadczają różnorodnych zdarzeń traumatycznych, takich jak oszukiwanie, niesprawiedliwe traktowanie, porzucenie czy nadmierny krytycyzm rodziców. Najczęściej wymieniane są jednak doświadczenia związane z przemocą.

 

  • dwoje na troje opisywanych przez Skrzypczyka dzieci z rodzin alkoholików było świadkami przemocy,
  • ponad połowa doświadczała bezpośrednio przemocy zarówno fizycznej, jak i emocjonalnej czy intelektualnej.
  • co szósta dziewczynka opisywała doświadczenia związane z nadużyciem seksualnym.

 

Jeżeli chodzi o stany emocjonalne, dzieci najczęściej wymieniały:

 

  • wstyd za rodzica (40%),
  • poczucie winy (23%),
  • strach przed rodzicem (41%),
  • osamotnienie (57%),
  • złość lub nienawiść do rodzica (80%).

 

U dzieci wychowywanych w rodzinach alkoholowych występuje stałe poczucie niższej wartości oraz obniżone poczucie szacunku do samego siebie. Wyraża się to w samokrytyce, deprecjonowaniu własnych osiągnięć oraz działaniach autodestrukcyjnych. Większość dzieci ma problemy związane z poczuciem tożsamości.

 

Życie w chronicznym stresie, któremu towarzyszy poczucie bezsilności, upośledza funkcjonowanie systemu immunologicznego i powoduje choroby somatyczne. Dzieci alkoholików w porównaniu z dziećmi ze zdrowych rodzin mają więcej problemów zdrowotnych z powodu obniżenia odporności biologicznej. Częściej cierpią z powodu bólu głowy, bezsenności, osłabienia, nudności, nerwobólów zębów czy problemów związanych z odżywianiem (bulimia lub anoreksja). W tej grupie często możemy zaobserwować nadużywanie alkoholu, narkotyków i innych środków zmieniających świadomość.

 

Na podstawie opisywanych powyżej badań można stwierdzić, iż najczęściej sprawcą zdarzeń traumatycznych jest rodzic uzależniony. Jednak w co 5 przypadku sprawcą był drugi rodzic. Wskazuje to na niezwykle trudną sytuację dziecka, które nie może liczyć na zrozumienie i wsparcie żadnego rodzica. Pomoc musi więc przyjść z zewnątrz.

 


 

2. Elementy pracy psychologicznej z dziećmi z rodzin z problemem alkoholowym

 

Jeżeli chcemy pomóc dziecku alkoholika, musimy przede wszystkim dobrze zrozumieć naturę jego problemów. Musimy rozpoznać, jaką rolę odgrywa w rodzinie. Inaczej należy pracować z bohaterem rodzinnym, inaczej z dzieckiem niewidzialnym. Dla każdej z ról są inne korekcyjne strategie. To, co może pomóc jednemu dziecku, dla drugiego może być pogłębianiem treści urazowej. Należy więc stwarzać dziecku okazję do zdobywania takich doświadczeń, które wywołują u niego zmianę sądów o rzeczywistości, zmianę zachowania i odreagowanie emocjonalne. Różnorodne zajęcia z dziećmi mogą pełnić funkcje socjoterapeutyczne, jeśli stanowią dla dziecka doświadczenia korygujące. Cel zajęć powinien być określony nie tylko dla całej grupy, ale dla poszczególnych jej członków. Każde dziecko powinno mieć opracowany swój indywidualny plan pomocy, dostosowany do jego potrzeb, rozeznanych przez dobrze przygotowaną diagnozę. Spojrzenie na sytuację dziecka z różnych punktów widzenia - stanu jego potrzeb, dotychczasowego rozwoju, aktualnego momentu rozwojowego urazów jakie przeżyło i ich konsekwencji, roli jaką pełni w rodzinie oraz uwzględnienie interakcji tych czynników, daje szansę na możliwie pełną ocenę sytuacji i zaplanowanie kierunków działań i kolejności ich realizacji. Udzielając pomocy, wychowawca powinien nawiązać kontakt z innymi instytucjami, jak pomoc społeczna, policja, kurator, poradnia psychologiczno - pedagogiczna, pedagog szkolny, punkt konsultacyjny. Współpraca pomiędzy nimi i skoordynowanie podejmowanych działań może przyczynić się do poprawy sytuacji dziecka oraz zwiększenia skuteczności interwencji podejmowanych wobec pozostałych członków rodziny, zwłaszcza w aspekcie motywowania rodziców do podjęcia terapii i rozwiązania problemów osobistych. Pomoc dziecku powinna być zawsze zintegrowana z pomocą rodzinie.

 

Kolejnym bardzo ważnym elementem strategii pomocy psychologicznej jest nawiązanie indywidualnej relacji pomiędzy dzieckiem a osobą wspierającą. Dzieciom, żyjącym w rodzinach czynnych alkoholików bardzo potrzebne jest wsparcie w przetrwaniu. Należy pomóc dziecku w radzeniu sobie w różnych trudnych czy niebezpiecznych sytuacjach rodzinnych np.; gdy ojciec jest agresywny, dzieci zostają same w domu bez opieki, matka leży pijana i nie daje znaku życia itp. Można wspólnie z dzieckiem opracować takie strategie zachowania, które umożliwią mu zachowanie adekwatne do danej sytuacji. Osoba wspierająca może też budować wspólnie z dzieckiem system wsparcia zewnętrznego, a więc poszukiwać bezpiecznych miejsc i osób, na pomoc których dziecko może liczyć (np.: dziadkowie, ciocia, sąsiadka). Ważne, by pomóc dziecku w zrozumieniu tego, co dzieje się w rodzinie oraz w radzeniu sobie z lękiem, bólem, samotnością, poczuciem winy czy innymi trudnymi uczuciami. Trzeba to robić ostrożnie, by nie naruszać więzi dziecka z rodzicami. Edukacja dotycząca uzależnienia może być zagrażająca dla dziecka, którego rodzice nie leczą się. Podjęcie tego tematu może spowodować uruchomienie u dziecka mechanizmów obronnych i w konsekwencji wycofanie.

 

Przedstawiony powyżej szkic portretu psychologicznego dziecka z rodziny alkoholowej oraz kierunki pracy z dzieckiem, wskazują, iż wobec tej grupy nie jest wystarczające prowadzenie pomocy socjalnej - dożywianie dzieci, zabezpieczenie im ubrania czy książek. Nie wystarczy pomoc w nauce i wspólne odrabianie lekcji, czy też zajęcie dzieciom czasu w interesujący sposób. Konieczne jest udzielanie pomocy psychologicznej. Jest to zadaniem świetlic socjoterapeutycznych.

 

 

 

3. Rozwój świetlic socjoterapeutycznych dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym

 

Podstawowym założeniem ich funkcjonowania jest prowadzenie programu socjoterapeutycznego. W 2009 r. w polskich gminach funkcjonowało 1.759 świetlic socjoterapeutycznych (o 37 mniej niż roku poprzednim), w których z pomocy świadczonej w ramach zajęć skorzystało 68.414 dzieci. W 2009 r. pracowało w świetlicach socjoterapeutycznych 4.247 wychowawców. W 2009 r. funkcjonowało również 5.751 świetlic realizujących program opiekuńczo-wychowawczy. Z zajęć prowadzonych przez blisko 10 tys. wychowawców skorzystało ponad 218 tys. dzieci. Średnio na jedną świetlicę przypada 40 dzieci.

Praca z tak liczną grupą z założenia uniemożliwia prowadzenie jakichkolwiek programów socjoterapeutycznych Założenia pracy socjoterapeutycznej stanowią, że z grupą nie większą niż 15 osób powinno pracować dwóch wychowawców. Jednym z najpilniejszych wyzwań staje się więc upowszechnienie standardów pracy w tym zakresie oraz podnoszenie kwalifikacji wychowawców pracujących w świetlicach. Niepokojącym zjawiskiem jest zatrudnianie do pracy w świetlicach dla dzieci z rodzin alkoholowych osób do tego nie przygotowanych. Są to często nauczyciele przedmiotowi pracujący w szkole lub emerytowani nauczyciele.

Na przestrzeni ostatnich lat obserwujemy niepokojące zjawisko zmniejszania się liczby placówek oferujących specjalistyczną pomoc dzieciom z rodzin z problemem alkoholowym. Trendowi temu towarzyszy szereg niekorzystnych zjawisk, takich jak: brak stabilizacji funkcjonowania placówek (oprócz zmniejszającej się liczby placówek aż 7% z nich to nowo powstałe miejsca pomocy); zatrudnianie wychowawców nie na etatach, lecz na podstawie umów zleceń, co powoduje, że większość z nich traktuje tę pracę jako dodatkowe zajęcie, nie angażując się należycie w pomoc dzieciom; duża rotacja kadry; praca z dużymi grupami dzieci uniemożliwiająca realizację indywidualnych planów pomocy, czy wreszcie brak oddziaływań wobec rodziców. Te i inne trudności sprawiają, że chociaż z jednej strony możemy mówić o istniejącym systemie świetlic, w których dzieci alkoholików mogą uzyskać pomoc, to z drugiej strony, system ten nie jest tak efektywny, a udzielana pomoc tak skuteczna, jak można by oczekiwać. W 2009 r. samorządy gminne na funkcjonowanie świetlic realizujących program opiekuńczo-wychowawczy wydatkowały ponad 75,2 mln zł, czyli o ponad 5 mln więcej niż rok wcześniej.

Łącznie w różnych placówkach opieką i pomocą objęto 286,5 tys. dzieci, jednak tylko 106 tys. dzieci zostało zdiagnozowanych jako dzieci alkoholików. Oznacza to, że grupa dzieci alkoholików stanowiła ok. 37% wszystkich dzieci objętych pomocą w świetlicach. Znacznie gorzej wygląda efektywność systemu pomocy dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym jeśli porównamy liczbę dzieci biorących udział w zajęciach, do szacowanej w Polsce grupy dzieci alkoholików. Okaże się wtedy, że jedynie 4,7% dzieci z tych rodzin może liczyć na systematyczną pomoc w ramach gminnych programów!

Poza wyżej wymienionymi formami pomocy dla dzieci i młodzieży w 2009 r. samorządy gminne organizowały również kolonie i obozy z programem socjoterapeutycznym. Wydatkowano 12.366.000 zł na udział ok. 36 tys. dzieci i młodzieży (a więc 3,5 tys. więcej dzieci niż rok wcześniej.).

Jednym z zadań wyznaczonych dla samorządów lokalnych przez ustawę o wychowaniu w trzeźwości jest również organizowanie i finansowanie dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych zajęciach opiekuńczo-wychowawczych lub socjoterapeutycznych. Z takiej formy pomocy skorzystało w 2009 r. ponad 176 tys. dzieci, czyli 61,5% uczestniczących w zajęciach (tj. o 11% więcej niż w 2008 r.). Na ten cel samorządy lokalne wydały ponad 18.057 tys. zł. W porównaniu z 2008 r. zmniejszyły się nakłady w przeliczeniu na jedno dziecko ze 121 zł do 102 zł.

W 2000 roku na zlecenie Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych został zrealizowany projekt badawczy, którego celem było nakreślenie bliższej charakterystyki populacji osób pracujących z dziećmi alkoholików. Badania przeprowadził Dział Badań Instytutu Psychologii Zdrowia w trakcie trwania konferencji pt. "Pomoc psychologiczna dla dzieci alkoholików", odbywającej się w Juracie październiku 2000 roku. Wzięło w nim udział około 240 osób.

 


 

4. Dzieci z rodzin z problemem alkoholowym przebywające w placówkach opiekuńczo-wychowawczych

 

Na szczególną uwagę zasługują dzieci z rodzin z problemem alkoholowym przebywające w placówkach opiekuńczo-wychowawczych (domach dziecka, pogotowiach opiekuńczych, ogniskach wychowawczych itp.). Spośród wychowanków tych placówek znikoma część to sieroty naturalne lub półsieroty. Zdecydowana większość to dzieci rodziców, którzy nie mogą, lub nie potrafią (czasem nie chcą), wykonywać swych obowiązków rodzicielskich. Wśród wielu przyczyn powodujących, iż rodzina przestaje spełniać swoje podstawowe funkcje, na pierwsze miejsce wysuwa się właśnie alkoholizm jednego lub obojga rodziców. Szacuje się, że blisko 90% dzieci w populacji wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych stanowią dzieci alkoholików.

 

Dane statystyczne dotyczące placówek opiekuńczo-wychowawczych w Polsce

 

Pod koniec 2009 roku w Polsce funkcjonowało 268 instytucji socjalizacyjnych (domy dziecka, domy małego dziecka). Z pomocy tego typu placówek skorzystało 24 842 dzieci i młodzieży.

W 78 placówkach o specyfice interwencyjnej (pogotowia opiekuńcze) przebywało 5867 osób.

W placówkach rodzinnych (wioski dziecięce, rodzinne domy dziecka), których w 2009 roku było 267 przebywało 2 242 dzieci.

Liczba młodzieży przebywającej w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, które ze względu na swoją specyfikę mają na celu resocjalizację i socjoterapię wynosiła 7747. Placówek tego typu było 128 w 2009 roku. (źródło: Ministerstwo Edukacji Narodowej).

 

Reintegracja rodziny w systemie opieki nad dzieckiem

 

Działania zorientowane na wspieranie i reintegrację rodziny stanowią obecnie kluczowy element polityki społecznej w większości krajów, posiadających bogate doświadczenia w zakresie opieki nad dzieckiem.

 

Reintegracja rodziny oznacza planowy proces odbudowywania więzi w rodzinach, w których na skutek kryzysu więzi te zostały zerwane lub nadwerężone - od udzielenia informacji, nawiązania i podtrzymywania kontaktu, do faktycznego powrotu dziecka do rodziny biologicznej2.

 

Reintegracja rodziny oznacza w praktyce przede wszystkim podjęcie systematycznej i długofalowej pracy z rodziną dziecka przebywającego w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Praca ta, w przypadku rodzin z problemem alkoholowym, musi być oparta na znajomości specyfiki choroby alkoholowej i mechanizmów rządzących każdą rodziną z problemem alkoholowym.

 

W roku 2000 Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych rozpoczęła realizację projektu doskonalenia metod pomocy psychospołecznej dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym przebywających w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Celem tego projektu jest:

 

  1. Zwiększenie ilości wychowawców posiadających przeszkolenie do pracy w zakresie pomocy psychologicznej dla dzieci przebywających w domach dziecka i ich rodzinami.
  2. Wypracowanie metod pracy psychologiczno-wychowawczej w placówkach opieki całkowitej.
  3. Zwiększenie ilości placówek realizujących programy wdrożeniowe w zakresie pracy z dziećmi przebywającymi w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i ich rodzinami.
  4. Zwiększenie współpracy między placówkami i organizacjami zajmującymi się dziećmi i członkami rodzin alkoholowych (pomoc społeczna, lecznictwo, kluby abstynenckie, kuratorzy sądowi).

 

Pierwszym krokiem zmierzającym do realizacji zakładanego celu było zebranie danych na temat istniejących placówek wychowawczych, zdiagnozowanie sytuacji dzieci z rodzin alkoholowych, które przebywają w tych placówkach oraz przeprowadzenie pilotażowego 40-to godzinnego szkolenia, poświęconym specyfice pracy z rodziną alkoholową. We wrześniu 2001 roku rozpoczęło się pierwsze ogólnopolskie szkolenie w którym wzięło udział 45 pracowników z 22 placówek zainteresowanych realizacją programów wdrożeniowych w zakresie kompleksowej pracy z rodziną z problemem alkoholowym w domach dziecka, pogotowiach opiekuńczych, ogniskach wychowawczych.

 

 

 

V. Dzieci z rodzin alkoholowych - nurt działań samopomocowych

 

Istotnym nurtem w pracy z dziećmi z rodzin alkoholowych jest tworzenie grup samopomocowych typu Al-Ateen. Są to grupy oparte na dobrowolnym i anonimowym uczestnictwie dzieci i młodzieży, pracujące z wykorzystaniem programu 12 kroków opracowanych przez światowy ruch Anonimowych Alkoholików i adoptowanego do potrzeb młodych ludzi. Ze względu na brak młodzieżowych liderów prowadzących grupy samopomocowe oraz zbyt niski poziom wsparcia dla nich ze strony dorosłych, na zlecenie Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Stowarzyszenie ASLAN realizowało program rozwijania sieci grup wsparcia typu Al-Ateen. Istotnymi elementami tego programu było gromadzenie informacji o grupach Al-Ateen, udzielanie konsultacji i wsparcia liderom tych grup oraz upowszechnianie materiałów wykorzystywanych w ich pracy. Integralnym elementem programu rozwijania sieci młodzieżowych grup samopomocowych było prowadzenie szkolenia dla liderów grup Al-Ateen. W turnusach zorganizowanych przez Stowarzyszenie Wspierania Rozwoju Dzieci i Młodzieży z Łodzi, przy współpracy z Agencją oraz Instytutem Psychiatrii i Neurologii uczestniczyło 43 młodych ludzi. Na obozie realizowano zmodyfikowany program terapeutyczny oparty o ideologię grup samopomocowych Al.-Ateen.

 

Dla uczestników powyższego programu od czterech lat organizowane jest Ogólnopolskie Forum Liderów Młodzieżowych. W 2001 roku w trzydniowej konferencji uczestniczyło ok. 85 młodzieżowych liderów grup Al-Ateen. W czasie zajęć warsztatowych poruszane są takie tematy problemowe, jak: sytuacja dziecka alkoholika w środowisku, praca nad krokami, metody zdobywania i zatrzymywania uczestników grup, podstawowe informacje teoretyczne na temat grup wsparcia, rola lidera w grupie samopomocowej, organizowanie współpracy z dorosłymi profesjonalistami. Oprócz edukacyjnego charakteru konferencji, uczestnicy podkreślają ogromne jej znaczenie w przezwyciężaniu poczucia izolacji i osamotnienia, jakie często towarzyszy dzieciom żyjącym w rodzinach z problemem alkoholowym. Wspólne spotkania sprzyjają otwartości, budowaniu zaufania do innych, uzyskaniu wsparcia dla siebie i poczucia bezpieczeństwa.

 

 

 

VI. Podsumowanie

 

Podsumowując należy stwierdzić, że w ciągu ostatnich lat podejmowane są znaczące działania w celu zwiększenia pomocy dzieciom z rodzin z problemem alkoholowym.

 


 



 


 

1 Witold Skrzypczyk "Dzieci alkoholików - zdarzenia traumatyczne". Łódź 2000 r
2 "Zagrożone dzieciństwo. Rodzinne i instytucjonalne formy opieki" pod red. Marii Kolankiewicz

 

2014 PARPA - Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych -  Polityka Plików Cookie